రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా (RBI) సామాన్యులకు ఉపశమనం కలిగించే ఒక ముఖ్యమైన నిర్ణయం తీసుకుంది. ఇకపై అన్ని బ్యాంకులు తమ ATMలలో ₹100, ₹200 నోట్లను తప్పనిసరిగా అందుబాటులో ఉంచాలి. ఈ కొత్త ఆదేశం ప్రజలు ఎదుర్కొంటున్న చిల్లర కరెన్సీ సమస్యను తగ్గించడంలో సహాయపడుతుందని భావిస్తున్నారు. ప్రస్తుతం మార్కెట్‌లో, ముఖ్యంగా చిన్న దుకాణదారులు, వ్యాపారులు యూపీఐ (UPI) చెల్లింపులను ప్రోత్సహిస్తూ చిల్లర కరెన్సీ ఇవ్వడానికి ఇష్టపడటం లేదు. దీనివల్ల ప్రజలకు చాలా ఇబ్బందులు కలుగుతున్నాయి. ఈ సమస్యకు పరిష్కారంగానే RBI ఈ ఆదేశాలను జారీ చేసింది.
అయితే, ఈ కొత్త ఆదేశాల కోసం బ్యాంకులు తమ ATMలలో ప్రత్యేకంగా ఎలాంటి మార్పులు చేయాల్సిన అవసరం లేదు. ఇప్పటికే చాలా ATMలలో ₹100, ₹200 నోట్లను నింపే క్యాసెట్లు అందుబాటులో ఉన్నాయి. కానీ, కొన్నిసార్లు బ్యాంకుల నిర్లక్ష్యం వల్ల లేదా సరైన నిర్వహణ లేకపోవడం వల్ల ఈ నోట్ల కొరత ఏర్పడుతోంది. RBI ఈ సమస్యను గుర్తించి, బ్యాంకులకు ఒక లేఖ రాసింది. దీనిలో, ప్రజలు సులభంగా ఉపయోగించే చిన్న డినామినేషన్ల కరెన్సీ లభ్యతను మెరుగుపరచాలని సూచించింది.
RBI కేవలం ఆదేశాలు ఇవ్వడమే కాకుండా, ఈ నిర్ణయాన్ని ఒక నిర్దిష్ట కాలపరిమితిలో అమలు చేయాలని బ్యాంకులకు స్పష్టమైన మార్గదర్శకాలు ఇచ్చింది. ఈ ప్రక్రియ దశలవారీగా జరుగుతుంది.
సెప్టెంబర్ 30, 2025 నాటికి: దేశంలోని అన్ని ATMలలో కనీసం 75 శాతం యంత్రాలు ఒక క్యాసెట్ నుండి ₹100, ₹200 నోట్లను పంపిణీ చేయాలి.
మార్చి 31, 2026 నాటికి: ఈ లక్ష్యం మరింత పెరిగి 90 శాతం ATMలు ₹100, ₹200 నోట్లను అందుబాటులో ఉంచాలి.
ఈ నిర్ణయం వల్ల కేవలం ప్రభుత్వ బ్యాంకులు మాత్రమే కాకుండా, ప్రైవేట్ బ్యాంకులు మరియు వైట్ లేబుల్ ATM ఆపరేటర్లు కూడా ఈ సూచనలను తప్పనిసరిగా పాటించాలి. వైట్ లేబుల్ ATMలు అంటే బ్యాంకుల పేరు లేకుండా స్వతంత్ర సంస్థల ద్వారా నడపబడే ATMలు.
ఈ ఆదేశాలు ధన్‌బాద్ లాంటి పట్టణాల్లో మరింత ప్రభావం చూపనున్నాయి. అక్కడ మొత్తం 342 ATMలు ఉన్నాయి. వీటిలో అత్యధికంగా SBIకి 130, బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియాకు 90 ATMలు ఉన్నాయి. ఈ భారీ సంఖ్యలో ఉన్న ATMలలో ఈ కొత్త నిబంధనలు అమలులోకి వస్తే, ఆ ప్రాంత ప్రజలకు చిల్లర సమస్య గణనీయంగా తగ్గుతుంది.
చిల్లర కరెన్సీ సమస్య అనేది రోజువారీ జీవితంలో చాలామందికి ఒక పెద్ద ఇబ్బంది. బస్సు ప్రయాణాలు, చిన్న దుకాణాల్లో కొనుగోళ్లు, ఆటో ఛార్జీలు వంటి అనేక సందర్భాల్లో ఈ సమస్య ఎదురవుతుంది. చాలామంది చిల్లర లేదని యూపీఐ ద్వారా చెల్లింపులు చేయాలనుకున్నా, కొన్నిసార్లు నెట్వర్క్ సమస్యలు, సాంకేతిక లోపాల వల్ల అది సాధ్యం కాదు. ఇలాంటి సందర్భాల్లో చేతిలో చిల్లర ఉంటే చాలా సౌకర్యంగా ఉంటుంది.
RBI తీసుకున్న ఈ నిర్ణయం వల్ల భవిష్యత్తులో ఈ సమస్య పరిష్కారం అవుతుందని ఆశిస్తున్నారు. ATMల నుండి ₹100, ₹200 నోట్లు సులభంగా లభిస్తే, ప్రజలు పెద్ద నోట్లను చిల్లరగా మార్చుకోవడానికి ఇబ్బందులు పడాల్సిన అవసరం ఉండదు. ఇది ఆర్థిక వ్యవస్థలో నగదు లావాదేవీలను కూడా మరింత సులభతరం చేస్తుంది.
మొత్తంగా, RBI తీసుకున్న ఈ నిర్ణయం సామాన్య ప్రజల ప్రయోజనాలను దృష్టిలో ఉంచుకుని తీసుకున్న ఒక ముఖ్యమైన చర్య. ఇది ATMల నిర్వహణలో బ్యాంకుల జవాబుదారీతనాన్ని పెంచడమే కాకుండా, చిల్లర కరెన్సీ సమస్యను తగ్గించడంలో కూడా కీలక పాత్ర పోషిస్తుంది. ఇది ప్రజలకు పెద్ద ఉపశమనం కలిగిస్తుందని చెప్పవచ్చు.
